Pim Peterse en Ingrid de Groot onderzoeken voor het Bureau voor Lokale Zaken wat de gevolgen zijn van de sanering van de Westergasfabriek in Amsterdam-West. Om inzicht te krijgen wat nu werkelijk heeft plaatsgevonden, maken zij een reconstructie van de sanering en kijken zij hoe de nazorg werd en wordt uitgevoerd.

De Westergasfabriek in Amsterdam was een van de eerste grote saneringsprojecten in Nederland waarbij gebruik gemaakt werd van een functiegerichte benadering, dat houdt in dat er gesaneerd wordt met het oog op toekomstig gebruik. De belangrijkste criteria zijn dat de gebruikers niet in aanraking mogen komen met de vervuiling en dat de vervuiling niet door het grondwater verder verspreid wordt. In de tachtiger jaren werd door het VROM een voorzichtige inschatting gemaakt voor de kosten van de sanering, die neerkwam op zo'n 500 miljoen gulden (grofweg 225 miljoen euro). In deze fase dacht men nog aan het volledig afgraven van de vervuilde grond. Het projectbureau Westergasfabriek bedacht een variant die heel wat minder zou kosten, namelijk 7 miljoen euro, uiteindelijk kostte het project 30 miljoen Euro, omdat meer vervuiling werd aangetroffen dan aanvankelijk werd aangenomen.

Uiteindelijk werd er gekozen om het gif te laten liggen en een leeflaag met schone grond aan te brengen. Monitoren en beheersen is het devies. Wat zijn de effecten van deze aanpak?

Pim Peterse: 'We zijn op zoek naar buurtbewoners en parkbezoekers die ons meer kunnen vertellen over de sanering die het begin van deze eeuw heeft plaatsgevonden. Hoe werd er bijvoorbeeld door de gemeente gecommuniceerd over deze sanering? Welke 'incidenten' hebben er plaatsgevonden? We zijn op zoek naar verhalen, geruchten, anekdotes, en natuurlijk naar tekst en beeld uit die tijd."

In de werkomgeving hebben Ingrid en Pim een heel dossier opgebouwd, maar dat is nog lang niet compleet.

Pim Peterse: "Wat we bijvoorbeeld aan de vrienden van het Westerpark hebben gevraagd is of zij de oren en ogen (en vooral neus) willen zijn van het onderzoeksteam, om waarnemer te worden. Zijn er vossenhollen of molshopen in het park of hebben honden gaten gegraven? Spelen kinderen in de zogenoemde leeflaag. Worden er vreemde geuren waargenomen? Zijn er werkzaamheden in het park? Dat soort dingen."

Landelijk
We willen meer. Op basis van dit onderzoek maakt het Bureau een onderzoeksscenario waarmee lokale onderzoeksredacties en freelance journalisten samen met burgers aan de slag kunnen om een van de 234 gasfabrieken in Nederland te onderzoeken. Daarvoor zijn we op zoek naar milieudeskundigen die mee willen helpen met het interpreteren van monitorrapporten en milieurapportages, we willen inwoners benaderen die ons meer kunnen vertellen over de sanering en de nazorg.

Rond de Westergasfabriek in Amsterdam zijn geen kritische objecten zoals waterwinputten, het vervuilde grondwater vormt geen gevaar voor de leefomgeving. Maar is dat overal het geval? Veel gasfabrieken werden buiten de bebouwde kom gebouwd, maar staan nu, door stadsuitbreiding, vaak midden in de stad.

Wil je meewerken aan dit onderzoek, neem dan vrijblijvend contact met ons op, dat kan door een e-mail te sturen of op onze contactpagina een bericht achter te laten. Je kunt ook bellen of appen met Pim (WhatsApp of beter Signal): 06-34103077.

Wil je dit project financieel ondersteunen. Dat kan door vriend te worden van het Bureau voor Lokale Zaken.

_{Dit onderzoek wordt mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Fonds voor Bijzondere Journalistieke Projecten.}